برای افرادی که امور مای و حسابرسی میخوانند تعریف اصلی حسابرسی برایشان اهیمت خاصی دارد و به همین دلیل در این پست تعریف کامل و دقیقی از حسابرسی را شرح خواهیم داد.همانطور که میدانید حسابرسی از حسابداری متفاوت است و برخی افراد تفاوت بین حسابدار و حسابرس را نمیدانند.حسابرسی در واقع تنها اطلاعات جمع آوری شده از طریق حسابدار را اخذ کرده و بررسی می کند تا مغایرت نداشته باشد.
به تعریف بهتر باید گفت که حسابرسی به عنوان فعالیت مانند بازرسی یا معاینه، یک فرآیند یا یک سیستم کیفیت تعریف می شود تا به این طریق از انطباق موارد مختلف با الزامات اطمینان حاصل شود.پاسخ به این سؤال که حسابرسی چیست و انواع آن کدام است ، می تواند راهنمای خوبی برای افراد باشد.ممیزی می تواند برای کل سازمان اعمال شود یا ممکن است مختص یک عملکرد، فرآیند یا مرحله تولید باشد.برخی از ممیزی ها اهداف اداری ویژه ای دارند مانند اسناد حسابرسی، خطر یا عملکرد یا پیگیری کامل اقدامات اصلاحی.
حسابرسی چیست و انواع آن کدام است؟
همانطور که قبلا ذکر شده و میتوان حدس زد، حسابرسی یک شغل و رشته مستقل است و کار مشخصی را انجام میدهد.حسابرسی را به عنوان یک فرآیند سیستماتیک، مستقل و مستند برای به دست آوردن شواهد حسابرسی (سوابق، بیانیه های واقعیت و سایر اطلاعاتی که مرتبط و قابل اثبات هستند) تعریف می شود.ارزیابی عینی آن برای تعیین میزان معیارهای حسابرسی (مجموعه ای از سیاستها، مراحل یا الزامات) انجام می شود.
در قسمت فوق به حسابداران و حسابرسان اشاره کردیم و گفته شد که معنی و تعریف حسابدار و حسابرس از یکدیگر متفاوت است.یکی از تفاوت های بین حسابداری و مشاوران مالی این می باشد که، معمولاً حسابداران رسمی مجاز هستند که به کارهای ممیزی را انجام دهند و رسیدگی کنند.این حسابرسان باید مستقل، بی طرف و واجد شرایط برای تهیه گزارش حسابرسی باشند.برای اینکه بدانیم حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، در ابتدا باید با روند کلی آن آشنا شد.
اگر قصد بررسی حسابرس و رشته حسابرسی را دارید، باید گفت که حسابرسان مسئولیت های زیادی را به عهده دارند و 4 روند اصلی را باید حسابرسان طی کنند.
چهار مرحله اصلی در روند حسابرسی وجود دارد:
- تعیین شرایط ارتباطی بین حسابرس و مشتری
- برنامه ریزی دامنه و انجام ممیزی
- گردآوری اطلاعات حسابرسی شده
- گزارش نتایج حسابرسی شاخص
تعریف حسابرسی چیست و انواع آن کدام است؟
حسابرسی رشته و شغل پیچیده ای است و مراتب و انواع متفاوتی دارد که اصلی ترین آن ها به 3 دسته تقسیم میشوند و از هر کدام در یک حوزه استفاده میشود.حسابرسی سه نوع است و هر کدام از آن ها تعاریف مختلفی دارند.
- حسابرسی فرآیند
- حسابرسی محصول
- حسابرسی سیستم
- حسابرسی فرآیند:
این نوع ممیزی تأیید می کند که فرایندها در محدوده تعیین شده، کار می کنند.حسابداری فرآیند، عملیات یا روش هایی مطابق با دستورالعمل ها یا استانداردهای از پیش تعیین شده برای اندازه گیری انطباق با این استانداردها و اثربخشی دستورالعمل ها ارزیابی می کند.اگر بخواهیم پاسخی منطقی به این که حسابرسی چیست و انواع آن کدام استبدهیم، باید موارد زیر در نظر گرفته شوند.
- حسابرسی در واقع فرآیند انطباق با الزامات تعریف شده است مانند زمان، دقت، پاسخگویی
- جمع آوری منابع (تجهیزات، مواد، افراد) را که برای تبدیل ورودی ها به خروجی ها ضروری هستند.
- کفایت و اثربخشی کنترل بر اجرای فرآیند توسط روش ها، دستورالعمل های کاری، نمودارهای کاری و مشخصات آموزشی
- بررسی کردن مشخصات فرآیند.
حسابرسی محصول:
نوع دیگری از حسابرسی، حسابرسی محصول است که این نوع ممیزی عبارت است از بررسی یک محصول یا خدمات خاص، مانند سخت افزار و مواد پردازش شده یا نرم افزار برای ارزیابی اینکه آیا این موارد با الزامات مطابقت دارد (به عنوان مثال با مشخصات، استانداردهای عملکردی و نیاز مشتری)
حسابرسی سیستم:
این ممیزی بر روی یک سیستم مدیریت انجام می شود.می توان آن را به عنوان یک فعالیت مستند انجام داد تا با بررسی و ارزیابی شواهد عینی تأیید کند که عناصر قابل استفاده در سیستم مناسب و مؤثر بوده و مطابق با الزامات مشخص توسعه یافته، مستند سازی و اجرا شده اند.حال که با مفهوم و انوع حسابرسی آشنا شده ایم وقت آن رسیده است که اصطلاحات و موارد دیگر حسابرسی را مورد بررسی قرار دهیم.
بعد از فهمیدن اینکه حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، باید مسائل جانبی را هم مطرح کرد زیرا بسیار تأثیرگذار هستند.در ادامه تعریف های یکپارچه و مشخص شده ای از حسابرسی را ارائه می کنیم که به شرح زیر هستند:
- حسابرسی سیستم مدیریت کیفیت، یک برنامه مدیریت کیفیت فعلی را ارزیابی می کند تا تطابق آن با سیاست های شرکت، تعهدات قرارداد و الزامات نظارتی را تعیین کند.
- ممیزی سیستم محیط زیست یک سیستم مدیریت زیست محیطی را مورد بررسی قرار می دهد.
- ممیزی سیستم ایمنی مواد غذایی، یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را بررسی می کند و ممیزی های سیستم ایمنی سیستم مدیریت ایمنی را بررسی می کنند.
اهداف حسابرسی چیست و انواع آن کدام است؟
درست است که هر شغل و رشته ای به منوظر کمک در حوزه و صنعتی شکل گرفته است اما هدف از حسابرسی چیست و به صورت کلی، حسابرسی چه کمکی به یک سازمان می کند؟یکی از اهداف ممیزی مالی، یافتن و تصحیح هرگونه سوء تفاهم مادی، اعم از اظهارات اشتباه، مفقود یا ناقص است که به صورت عمدی یا تصادفی انجام شود.به همین دلیل است که حسابرسان باید بتوانند به منبع هر قطعه از داده ها دست پیدا کنند.برای جمع آوری اطلاعات لازم برای این کار، حسابرس کارهای زیادی انجام می دهد.
به عنوان مثال، حسابرس معاملات و مانده های حساب را که صورت های مالی را تشکیل می دهند و همچنین طراحی و عملکرد سیستم هایی که آن صورت ها را ایجاد کرده است، آزمایش می کند.در صورت داشتن آگاهی درست در مورد اینکه حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، قطعاً به این فهم دست پیدا خواهید کرد که کار حسابرسی بسیار تخصصی است و افراد غیرمتخصص نباید برای آن اقدام کنند.
در این بین باید مفاهیم زیر را به خاطر داشت:
- در نمونه هایی مثل ممیزی بررسی اسناد، ممکن است به طور مستقل یا به صورت مکمل به همراه سه نوع حسابرسی انجام شود.
- برخی از ممیزی ها با توجه به هدف یا دامنه خود نامگذاری می شوند.
- دامنه، یک بخش یا ممیزی عملکرد یک بخش یا عملکردی خاص است.
- هدف از ممیزی مدیریتی مربوط به منافع مدیریت، مانند ارزیابی عملکرد منطقه یا کارایی است.
حوزه کاری حسابرسی چیست و انواع آن کدام است؟
بسته به روابط متقابل بین شرکت کنندگان، حسابرسی ممکن است داخلی یا خارجی نیز طبقه بندی شود.
ممیزی داخلی توسط کارمندان سازمان انجام می شود.
ممیزی های خارجی توسط یک نماینده خارجی انجام می شود.
ممیزی های داخلی اغلب به عنوان ممیزی های شخص اول گفته می شود، در حالی که ممیزی های خارجی می توانند شخص دوم یا شخص ثالث باشند.
بعد از دانستن اینکه حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، باید به طبقه بندی های مختلف مربوط به آن پرداخت.
حسابرس ها به طبقات مختلفی تقسیم بندی میشوند که هر کدام با یکدگیر متفاوت هستند و در ادامه توضیحات کاملی از هر کدام را در اختیار شما دوستان عزیز قرار خواهیم داد.
حسابرسی ها در طبقه بندی دیگری به این صورت تقسیم بندی می شوند:
1) حسابرسی شخص اول
2) حسابرسی شخص ثانویه
3) حسابرسی شخص ثالث
حسابرسی شخص اول
حسابرس شخص اول کار بسیار سخت و حیاتی را انجام میدهد، شناخت نقاط ضعف و یا قوت یک سازمان را باید به درستی تشخیص دهد.حسابرسی شخص اول در سازمان برای اندازه گیری نقاط قوت و ضعف روش های خود و روش های خاص اتخاذ شده سازمان، در برابر استانداردهای بیرونی انجام می شود.ممیزی شخص اول ممیزی داخلی است که توسط حسابرسانی انجام می شود که در سازمان حسابرسی فعالیت می کنند اما هیچ علاقه ای به نتایج حسابرسی منطقه مورد بازرسی ندارند.
حسابرسی شخص ثانویه
ممیزی شخص ثانویه یک ممیزی خارجی است که از طرف مشتری یا توسط یک سازمان پیمانکاری به نمایندگی از مشتری انجام می شود.یک قرارداد در حال انجام است و کالاها یا خدمات تحویل داده می شوند یا خواهند شد.ممیزی های شخص ثانویه تابع قوانین قرارداد هستند، زیرا آن ها قرارداد را از مشتری به تأمین کننده هدایت خواهند کرد.ممیزی های شخص ثانویه نسبت به ممیزی های شخص اول رسمی تر هستند، زیرا نتایج ممیزی می تواند بر تصمیمات خرید مشتری تأثیر بگذارد.
حسابرسی شخص ثالث
طبقه بعدی حسابرس ثالث است که ممیزی شخص ثالث توسط یک سازمان حسابرسی مستقل از روابط مشتری و تأمین کننده انجام می شود و عاری از هرگونه تضاد منافع است.استقلال سازمان حسابرسی یک مؤلفه اصلی حسابرسی شخص ثالث است.ممیزی های شخص ثالث برای صدور گواهینامه باید توسط سازمان هایی انجام شوند که توسط یک هییت معتبر ایجاد، ارزیابی و اعتبارنامه دریافت کرد باشند.
ممیزی شخص ثالث می تواند منجر به موارد زیر شود:
- صدور گواهینامه
- ارتقا و به رسمیت شناخته شدن
- اعطای جوایز و تأیید مجوز
- استناد، جریمه یا مجازات صادره از طرف سازمان شخص ثالث یا شخص ذینفع
اهداف و تفاوت های موجود در حسابرسی چیست و انواع آن کدام است؟
ارزیابی های ارزش افزوده، ممیزی های مدیریتی، ممیزی ارزش افزوده و ارزیابی بهبود مستمر اصطلاحاتی هستند که برای توصیف یک هدف ممیزی فراتر از انطباق استفاده می شوند.هدف این ممیزی ها مربوط به عملکرد سازمان است. هدف حسابرسی این است که به حسابرس کمک کند تا نظر خود را درباره صحت و انصاف صورت های مالی شرکت بیان کند.این کار به خاطر سهام داران، مراجع نظارتی، وام دهندگان و سایر افراد شرکت انجام می شود.
حسابرسی هایی که تعیین کننده انطباق هستند، هنوز روی عملکرد خوب یا ضعیف متمرکز نشده اند و این موضوع موجب نگرانی زیادی برای اکثر سازمان ها می شود.بعد از پاسخ به این سوال که حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، باید تفاوت هایی هم مطرح شوند که در هنگام کار با آن ها برخورد خواهیم کرد.تفاوت اساسی بین ممیزی های مربوط به انطباق و ممیزی های مربوط به بهبود جمع آوری مدارک مربوط به عملکرد سازمان به عنوان شواهد برای تأیید مطابقت یا انطباق با یک استاندارد یا رویه است.
یک سازمان ممکن است با روش های خود برای گرفتن سفارشات مطابقت داشته باشد اما اگر متعاقباً هر سفارش دو یا سه بار تغییر یابد، مدیریت موجب نگرانی خواهد شد و باید ناکارآمدی ها اصلاح شود.
در حسابرسی با چه مسائلی روبرو خواهیم شد؟
بعد از آگاهی پیدا کردن نسبت به این که حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، نکات زیادی هم وجود دارد که باید آن ها را بدانیم.شاید از خود بپرسید که حسابرسان با چه موارد و مسائلی رو به رو میشوند و آن ها را چگونه باید حل کرد؟
- حسابرسی سیستم ممکن است یافته هایی داشته باشد که نیاز به تصحیح و اقدامات اصلاحی دارد.
- از آنجا که اکثر اقدامات اصلاحی در زمان ممیزی قابل انجام نیستند، مدیر برنامه حسابرسی ممکن است برای بررسی اقدامات اصلاحی انجام شده نیاز به ممیزی پیگیری داشته باشد.
- با توجه به هزینه بالای یک ممیزی پیگیری یک منظوره، به طور معمول با حسابرسی برنامه ریزی شده بعدی به صورت همزمان انجام خواهد شد.
- یک سازمان همچنین ممکن است مأموریت های پیگیری را برای تأیید اقدامات پیشگیرانه در نتیجه مسایل مربوط به عملکرد اجرایی انجام دهد که ممکن است به عنوان فرصتی برای بهبود بخشیدن به شرایط باشد.
- سازمان های دیگر ممکن است مسایل مربوط به کارکرد را برای پیگیری به مدیریت معرفی کنند.
فرایند اجرای حسابرسی چیست و انواع آن کدام است؟
به منظور انجام مسئولیت ها و کارهای حسابرسی باید اقداماتی انجام داد که در ادامه همه را به صورت کامل توضیح داده ایم.فرایند اجرای حسابرسی دارای مراحل زیر است:
1. برنامه ریزی و آماده سازی حسابرسی:
تهیه ممیزی شامل برنامه ریزی هر کاری است که از قبل توسط ذینفعان انجام می شود مانند حسابرس اصلی، مشتری و مدیر برنامه حسابرسی تا اطمینان حاصل شود که ممیزی با هدف مشتری مطابقت دارد.
این مرحله از ممیزی با تصمیم انجام ممیزی آغاز می شود و با شروع حسابرسی به پایان می رسد.
2. اجرای حسابرسی:
مرحله اجرای ممیزی اغلب کار میدانی نامیده می شود.
این بخش جمع آوری داده های ممیزی است و مدت زمان آغاز ممیزی تا جلسه خروج را شامل می شود.این کار شامل چندین فعالیت از جمله:
- مدیریت حسابرسی در محل
- ملاقات با حسابرس
- درک فرآیند و کنترل سیستم و تأیید صحت عملکرد این کنترل ها
- برقراری ارتباط بین اعضای تیم
- برقراری ارتباط با حسابرس است
3. گزارش حسابرسی:
هدف از گزارش ممیزی، برقراری ارتباط بین نتایج تحقیقات است.این گزارش باید داده های صحیح و واضحی را ارائه دهد كه به عنوان یك كمك مدیریتی در پرداختن به موضوعات مهم سازمانی مؤثر است.فرآیند حسابرسی ممکن است با انتشار گزارش از طرف حسابرس اصلی یا پس از اتمام اقدامات پیگیری، پایان یابد.
4. اقدام اصلاحی در حسابرسی
در نهایت تنها در نظر گرفتن اینکه حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، نمی توان اقدامات مناسبی در راستای آن انجام داد و باید زمان بیشتری برای آگاهی پیدا کردن صرف شود.اقدام اصلاحی اقدامی است که برای از بین بردن دلایل عدم انطباق، نقص یا سایر وضعیت نامطلوب موجود به منظور جلوگیری از بروز واکنش انجام می شود.اقدام اصلاحی در مورد از بین بردن دلایل مشکلات و نه فقط دنبال کردن یک سری مراحل حل مسئله است.
ریسک حسابرسی چیست و انواع آن کدام است؟
همیشه این احتمال وجود دارد که حسابرس وقتی که در واقع صورت های مالی به طور ناصحیح استفاده می شوند، نظر غیر قابل قبول خود را صادر کند.به این مفهوم ریسک حسابرسی گفته می شود و حسابرس باید از قضاوت خود در مورد میزان قابل قبول بودن و اینکه چه خطاهایی به اندازه کافی برای تأمین مجدد مالی استفاده کند، اطمینان حاصل کند.سهامداران، وام دهندگان و سایر ذینفعان تصمیم گیری های اساسی را بر اساس کیفیت اطلاعات در صورت های مالی یک شرکت می گیرند.
بعد از شناخت این که حسابرسی چیست و انواع آن کدام است، درک این نکته بسیار مهم است که حسابرسان مسئولیت تشخیص همه موارد کلاهبرداری یا سوءاستفاده مالی را بر عهده ندارند.این مسئولیت بر عهده مدیریت شرکت است.با این حال، حسابرس باید ممیزی را به روشی انجام دهد که به طور معقول حداقل برخی سوء تفاهم های مادی ناشی از کلاهبرداری یا خطا را تشخیص دهد.در این موارد، حسابرس باید موضوع را بررسی کند.
برای کاهش این خطاها و مشکلات، شرکت ها معمولاً کارمندانی دارند که به عنوان حسابرس داخلی شناخته می شوند و وظایف حسابرسی مداوم را انجام می دهند.این حسابرسان داخلی نه تنها صورت های مالی شرکت را بررسی می کنند بلکه شیوه های کنترل شرکت و سایر عملیات و سیستم های مهم را نیز مورد بررسی قرار می دهند.
