با توجه به این که تمام مشاغل به نوعی به حسابداری وابسته هستند بر آن شدیم تا در این مقاله مختصر اطلاعاتی در رابطه با این شغل و رشته در اختیار علاقمندان قرار دهیم. همانطور که میدانید حسابداری در دسته ی یکی از رشته‌های تحصیلی پرطرفدار به حساب می‌آید که سالانه تعداد زیادی از دانشجویان در این رشته فارغ التحصیل می‌شوند.
شما با مراجعه به هر اداره، کارخانه، شرکت و به طور کلی هر جایی که سر بزنید؛ غیر ممکن است که در آن‌جا واحد حسابداری و یا یک فرد مرتبط با این رشته را مشاهده نکنید. با توجه به این نکته می توان گفت آینده ی شغلی بسیار خوبی در انتظار متقاضیان این رشته می باشد.
حسابداری چیست؟
اصولا تعاریف بسیار زیاد و گسترده ای برای حسابداری وجود دارد؛ در میان این تعاریف، آنچه که ملموس است ضرورت وجود حرفه حسابداری در هر کسب‌وکاری است. دلیل این بند این است که از زمان قدیم تا به امروز در تمامی داد و ستد های اقتصادی و اجتماعی، حسابداری نقش بسیار اساسی را بر عهده داشته است.
در واقع حسابداری یکی از عوامل موثر در بقای هر کسب و کاری است و طبق تعریفی که در ویکی پدیا مطرح شده است، می توان گفت حسابداری به نوعی زبان تجارت نیز خوانده می‌شود. وظیفه ی یک حسابدار بدین شرح است که با ارائه گزارشات مالی و تحلیل و بررسی شرایط اقتصادی در هر کسب‌وکاری، اطلاعات لازم را در اختیار تمامی مدیران و ذینفعان اقتصادی قرار می‌دهد. در حقیقت این حسابدار است که با یک زبان مشترک که همان حسابداری است، رابط تمامی بخش‌ها، مشاغل، فعالیت‌ها و افراد است.
امروزه شغل حسابداری به یکی از مشاغل مهم در جوامع صنعتی به شمار می رود و در بین مشاغل مختلف، حسابداری جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. شاید علت این امر آن است که نقش خدمات حسابداری چیزی فراتر از محاسبه ساده اعداد و ارقام در یک کسب و کار باشد.
شغل حسابداری در واقع در بین بخش های مختلف از جمله بخش های مدیریتی، بخش های تجاری و معاملاتی اهمیت به خصوصی پیدا کرده و ردپای تاثیرگذار این شغل را می توان در بخش ها و زیر ساخت های تمامی رده های تفکیک شده صنایع، ادارات و بخش های مدیریت اجتماعی مشاهده نمود.
تعریف مسیرهای شغلی در حسابداری
حسابداری در سطوح مختلف اجتماعی تاثیرات کم تری را پذیرفته و از این رو در بسیاری از بخش های نهادینه شده در حال تغییر فعالیت و عملکرد است. تفکیک شدن بخش های مختلف سازمان ها و صنایع نیز در بروز این حالت بی تاثیر نبوده است.
از این رو شاید مرور مسیر شغلی حسابداری بتواند به نشان دادن تاثیر و اهمیت این شغل در کسب و کار های امروزی کمک کند. حال اینکه این شغل چه تاثیری در روند کسب و کار ها دارد و این که اهمیت آموزش حسابداری در جوامع به چه میزان است. در ادامه در خصوص جایگاه و مسیر شغل حسابداری به تفصیل بحث خواهیم کرد.
حسابدار به چه کسی اطلاق می شود؟
حسابدار شخصی را گویند که عملیات مالی را در هر کسب وکاری مدیریت می کند. حسابداری در رگ و پی هر صاحب موفق کسب‌وکاری است. همه ما در ذهنمان افرادی مسن را می‌شناسیم که از حجله‌های بازار به ثروت‌های کلانی دست یافته‌اند و در یک کلام گفته‌ایم که وی شخصی باهوش حسابداری بالاست! در ایران قدیم به حسابدار “میرزا” می‌گفتند، بعدها به آن دفتردار گفتند و در نسل‌های بعدی واژه حسابدار به صاحب این جایگاه افزوده شد.
ضمن اینکه ابزار حسابداری امروزه به جای چرتکه به ابزارهای الکترونیکی و نرم‌افزارهای مالی ارتقا یافته است. بنا بر تعریفی دیگر به هر فارغ‌التحصیل رشته ی حسابداری، حسابدار می‌گویند. اما واقعیت امر این است که یک حسابدار همانند هر فرد متخصص دیگری در سایر رشته‌ها، علاوه بر گذراندن دوره‌های آموزشی تخصصی و باکیفیت باید در بازار کار نیز تجربه کسب کند.
اهمیت شغل حسابداری برای دولت ها و سیستم های اقتصادی
در خصوص اهمیت و جایگاهی که حسابداری و خدمات حسابداری برای کسب و کار ها و دولت ها دارد باید گفت که محاسبات و داده های اقتصادی که توسط سیستم های حسابداری در سطح سازمانی تامین و ارائه می شود نه تنها اهمیت ویژه ای به عنوان ابزار محاسباتی مالیاتی برای دولت ها دارد، بلکه برای خود شرکت ها نیز حائز اهمیت است.
این داده های محاسباتی که توسط شغل حسابداری در اختیار دولت ها قرار می گیرد به آن ها کمک می کند تا بر این اساس ساختار های مالیاتی کشور را کنترل و اداره نمایند و از این طریق بتوانند از این داده ها به عنوان ابزاری برای مدیریت اقتصادی کشور استفاده کنند تا به رشد و تاثیر گذاری سیاست های عمومی اقتصادی نیز کمک کنند.
داده های حسابداری هم اکنون برای کنترل زیرساخت های مختلف اقتصاد دولتی مورد استفاده قرار می گیرد تا با کمک آن ها دولت ها بتوانند سیاست های اقتصادی خود را در راستای کنترل و تعیین حقوق و دستمزد ها، قیمت ها، تنظیم بخش ها و منابع مختلف صنعت و تجارت و برنامه ریزی منابع اقتصادی ملی در شرایط جنگ و صلح و رکود تثبیت کنند.
از این رو دولت ها نقش به سزایی را در گسترش و تعیین نقش و جایگاه حسابداری در بخش های مختلف صنایع و تجارت داشته اند. از این رو به صورت مداوم سیستم های حسابداری را در شرکت های اقتصادی و صنعتی توسعه داده است.
در نتیجه با توجه به این موارد، این روز ها حسابداری به عنوان یک فاکتور موثر و نیرو محرکه اقتصاد مودم در نظر گرفته می شود. در طول نیم قرن گذشته اهمیت و جایگاه شغل حسابداری حرفه ای هم سطح پزشکی و حقوق قرار گرفته است. در نتیجه اهمیت آموزش حسابداری به صورت حرفه ای نیز پررنگ تر شده است.
میزان درخواست ها و رویکرد افراد به سمت شغل حسابداری به چه صورت است؟
همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره شده جایگاه و ارزش حسابداری در بین جوامع مختلف کسب و کاری و صنایع روز به روز در حال افزایش است و دیگر حسابداری به عنوان یک شغل ساده در نظر گرفته نمی شود. حسابداری اهمیت بالایی را در سیستم های اقتصادی سازمان های مودم پیدا کرده است.
با توجه به این موارد و این که امروزه در سراسر جهان اکثر افراد مشاغل و کسب و کاری دارند که با حسابداری مرتبط است، به نظر می رسد تقاضا برای شغل حسابداری و دریافت خدمات حسابداری روز به روز با سرعت در حال افزایش است.
در نتیجه امروزه حسابداری به عنوان یک شغل حرفه ای در نظر گرفته می شود و افراد زیادی برای دریافت آموزش حسابداری و تحصیل در این رشته متقاضی هستند. همچنین آموزش ها در حد تحصیلات دانشگاهی محدود نبوده و افرادی که در این رشته مشغول هستند با توجه به پیشرفت های روز افزون در این زمینه به صورت پیوسته داده ها و اطلاعات خود را به روز می کنند.
آیا حسابداری مانند دیگر حرفه ها بخش های مختلفی را شامل می شود؟
حسابداری در حال حاضر به عنوان یک حرفه رو به رشد و گسترده در نظر گرفته می شود. این رشته نیز مانند دیگر رشته حوزه ها و بخش های متفاوتی را شامل می شود که افرادی که وارد این رشته می شوند، تمایل دارند تا مهارت و تخصص خود را در بخش های مختلف حسابداری گسترش دهند.
به صورت کلی حسابداری نیز مانند دیگر حرفه ها به بخش های تخصصی و جزئی تر تقسیم می شود، که به صورت کلی می توان شغل حسابداری را به چهار بخش عمده و مجزا تقسیم کرد. هر یک از این بخش ها به صورت منحصر به فرد عمل کرده و در بخش های مختلف اقتصادی ایفای نقش می کنند.
یکی از این حوزه ها، حسابداری عمومی است که به صورت پایه ای حسابداری را در بر می گیرد. افراد در این زمینه بیش تر در شرکت ها و کسب و کار های کوچک تر به عنوان حسابدار مشغول به کار می شوند. در این بخش خدمات عمومی حسابداری به شرکت ها و افراد ارائه می شود.خدمات ارائه شده توسط بخش حسابداری عمومی به صورت کلی شامل ممیزی صورت حساب های مالی است. در مراحل بعدی نیز انجام امور مربوط به مالیات بر درآمد و ارائه اظهار نامه های مالیاتی و همچنین ارائه خدمات مشاوره مدیریتی از جمله وظایف بخش حسابداری عمومی است.
در مراحل بالاتر شغل حسابداری به صورت تخصصی تر دنبال می شود. یکی از این زمینه ها حسابداری مدیریتی و حسابداری خصوصی است. آموزش حسابداری نیز شاخه دیگری از حسابداری است. حسابداری دولتی یا دیگر انواع حسابداری های غیر دولتی، بخش های دیگر حسابداری را تشکیل می دهند.
آیا حسابداری در کشورهای مختلف تعاریف متفاوتی دارد؟
حسابداری در برخی از کشور ها رتبه های بالاتری را نیز شامل شده و تعاریف متفاوتی برای آن ارائه می شود. برای مثال در کشور آمریکا و سایر کشور های غربی، زمینه های تخصصی تری در بحث حسابداری وجود دارد که به افراد مدرک رسمی معتبر حسابداری یا اصطلاحاً CPA اعطا می شود.در برخی از کشور ها حسابداری را به دسته های مختلف دیگری تقسیم بندی می کنند. برای مثال در برخی از کشور ها، به حسابداران عمومی CA را اطلاق کرده، در حالی که حسابداران دیگری که مسئول حسابداری هزینه و مدیریتی هستند، اصطلاحاً CMA می گویند.
دسته بندی های دیگر حسابداری در کشور های مختلف می تواند شامل حسابداران مالیاتی و برآورد کننده مالیات بر درآمد و همچنین حسابداران مشاوره ای مدیریت باشد. این ها همگی تعاریف و نقش های مختلفی است که برای شغل حسابداری در سراسر جهان در نظر گرفته می شود.
جایگاه و نقش حسابرسی در شغل حسابداری چیست؟
حسابرسی نقش اصلی و مرکزی را در رشته حسابداری ایفا می کند. در واقع اساس و محور اولیه حسابداری بر اساس حسابرسی است. افراد و مشاغلی که از حرفه حسابداری استفاده می کنند. در واقع به دنبال استفاده از خدمات حسابداری هستند، در وهله اول حسابرسی را در نظر می گیرند.برای مثال یکی از زمینه هایی که حسابرسی در آن جا معنا پیدا می کند، در خصوص مشاغلی است که به دنبال دریافت وام هستند. فرایند حسابرسی به آن ها برای طی کردن مسیر درخواست و دریافت وام و حتی بازپرداخت آن کمک خواهد کرد.
همچنین برخی از مشاغل به دنبال این هستند تا سهام و اوراق بهادار خود را در بورس اوراق بهادار عرضه و معامله کنند تا از این طریق از خدمات حسابرسی استفاده کنند. عملکرد حسابرسی در این زمینه ها تامین و ارائه صورت حساب های مالی برای این درخواست ها است.اکثر کاربران و افرادی که با یک شرکت طرف هستند، مانند بانک ها و قرار است که صورت های مالی شرکت ها به آن ها ارائه شود، بنابراین در این صورت می بایست حسابرسی صورت حساب های مالی توسط یک سیستم حسابداری معتبر سازمانی و قابل اطمینان انجام شود.
در نتیجه اکثر مشاغل و شرکت ها در حوزه های مختلف به منظور تسهیل کارکرد خود و برای این که اثبات کنند تمامی صورت حساب های مالی ارائه شده توسط آن ها واقعی و قابل اطمینان است، اقدام به استخدام حسابدار های حرفه ای می کنند.
نقش شغل حسابداری در ارائه سرویس های مالیاتی
یکی از اصلی ترین خدماتی که توسط بخش های عمومی حسابداری ارائه می شود، انجام سرویس ها و خدمات مالیاتی برای شرکت ها و کسب و کار های مختلف است. انجام برنامه ریزی های مالیاتی، تهیه پیش نویس های مالیاتی، ارائه اظهار نامه های مالیاتی و انجام مشاوره های تخصصی در زمینه مالیات از جمله خدماتی است که توسط بخش حسابداری عمومی ارائه می شود.
هدف شرکت ها از تهیه اظهار نامه های مالیاتی این است که تا جای ممکن از ابزار های قانونی در این خصوص استفاده کنند تا میزان مالیات هایی که پرداخت می کنند را به حداقل برسانند. از این رو به دلیل حساسیتی که در این زمینه وجود دارد، شرکت ها ترجیح می دهند برای این منظور از حسابداران حرفه ای بهره ببرند.
در واقع هر قدمی که توسط شرکت ها در دنیای تجارت و کسب و کار برداشته می شود در مالیات آن ها تاثیر می گذارد. برنامه ریزی های مالیاتی می تواند به مشتریان و شرکت ها کمک کند تا اثرات مالیاتی را روی هر تصمیم مالی که اتخاذ می کنند، مشاهده کنند.
شغل حسابداری چه خدماتی را در زمینه مشاوره مدیریتی ارائه می دهد؟
همان طور که بار ها اشاره شد، حسابداری رشته ای است که روز به روز در حال گسترش و پیشرفت است. یکی از بخش هایی که به صورت حرفه ای در حسابداری رو به رشد است و جایگاه ویژه ای را در سازمان های مودم به خود اختصاص داده است، خدماتی در زمینه مشاوره مدیریتی است.
این خدمات بسیار فراتر از خدمات اظهارنامه ها و برنامه ریزی های مالیاتی و امور حسابداری است. حسابداران حرفه ای در این زمینه خصوصاً حسابداران دولتی مشاوره مدیریتی، در خصوص موارد مختلفی مانند ادغام های بین المللی، فرایند های تولیدی و معرفی و ارائه محصولات جدید، خدمات مشاوره ای را ارائه می دهند.
آن ها همچنین ممکن است طرح هایی را در خصوص طراحی و راه اندازی سیستم های حسابداری سازمانی را پیشنهاد دهند. همچنین مشاوره در خصوص استفاده و پیاده سازی پردازش الکترونیک داده های حسابداری، کنترل الکترونیکی بودجه، سرمایه و دارایی ها یا برنامه ریزی های مالی از جمله دیگر مواردی است که در این بخش ارائه می شود.
ورود شغل حسابداری در بخش های مختلف مدیریتی و شرکت ها به این معنی است که اهمیت شفافیت مالی و تاثیر اقدامات مالی در تمامی بخش های تجارت مشاهده می شود و هر تصمیمی که در بخش های مختلف کسب و کار اتخاذ می شود، تا چه اندازه متاثر از برنامه های مالی است.
حسابداری مدیریتی چیست؟
حسابداری مدیریتی نیز بخش دیگری در این حوزه است که بر خلاف حسابداری عمومی که برای مشتریان در طیف گسترده این برنامه ریزی های مالی را فراهم می آورد، شغل حسابداری مدیریتی محدود به یک بخش مجزا و تجارت واحد می شود.
حسابداری مدیریتی به صورت منحصر به فرد وظیفه پاسخ گویی به سوالات و تفسیر پاسخ هایی را بر عهده دارد که به صورت ویژه برای برآورده سازی نیاز های بخش مدیریتی طراحی شده است. در نتیجه داده های حسابداری به خصوصی در این زمینه مطابق با نیاز مدیریت طراحی و پیاده می شود.در مجموع با توجه به تمامی مطالبی که در بالا به آن اشاره شد می توان این نکته را اثبات کرد که حسابداری دیگر تنها یک رشته نیست و مانند بسیاری از تخصص ها تبدیل به حرفه ای اساسی و کاربردی در بخش های مختلف دولتی، سازمان های مودم و شرکت ها و صنایع شده است.
ویژگی های یک حسابدار موفق
کسی که می‌خواهدبه عنوان یک حسابدار مشغول به کار شود باید به چند نکته مهم و اساسی دقت کند. از جمله این نکات این که علاقه داشتن به ریاضیات یکی از شروط لازم برای موفقیت در این کار است. به کسانی که از ریاضی فراری هستند توصیه می‌کنیم که به هیچ عنوان سمت رشته‌ی حسابداری نیایند. به دلیل این که شما در حسابداری همیشه با اعداد و ارقام سر و کار خواهید داشت.
البته تنها علاقه به ریاضیات نیست که از شروط لازم برای حسابدار شدن است بلکه یک حسابدار باید به اصول نگارشی هم مسلط باشد. علاوه بر این‌ها باید این نکته را نیز به شما بگوییم که حسابدارها معمولاً در سر کار، ساعت‌های زیادی را بر روی یک صندلی و پشت میز می‌گذرانند و کسی که می‌خواهد حسابدار شود باید تحمل این کار را هم داشته باشد. حسابداری شغلی است که می‌تواند برای شما درگیری‌های ذهنی زیادی به وجود آورد.
معمولاً کسانی که حسابدار یک شرکت هستند، حتی در تعطیلات نیز نمی‌توانند بی‌خیال امور مالی و حسابداری شرکت خود شوند. البته هدف ما این نیست که این شغل را کار سختی جلوه دهیم فقط خواستیم که شما در مورد حقایق این رشته بیشتر بدانید. لازم به ذکر است که کسانی هستند که آن قدر به این رشته علاقه دارند که اصلاً احساس سختی در این کار نمی‌کنند و این شغل برای آن‌ها خیلی هم شیرین است.امید بر این است که با بیان نکات بالا توانسته باشیم شما را در شناخت هرچه بیشتر این رشته یاری نماییم.
