مالیات بر اجاره یک شاخه از مالیات مالیات بر درآمد است. به درآمدی که شخص در طول یک سال دریافت می‌کند مالیات تعلق می گیرد.
توضیحات مالیات بر اجاره
انواع مالیات بر درآمد:
- مالیات بر درآمد املاک
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر درآمد مشاغل
- مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
- مالیات بر درآمد اتفاقی
- مالیات بر درآمد کشاورزی
- مالیات بر درآمد منابع مختلف
مالیات بر اجاره همان مالیات بر درآمد املاک می‌باشد صاحبان املاک اجاره‌ای چه تجاری، چه مسکونی، چه اداری، موظف‌اند که تا پایان تیر ماه هر سال اظهارنامه‌ای را تنظیم کنند و طبق آن مالیات تعیین شده را به اداره مالیات همان جای که ملک او واقع شده به همراه اظهارنامه ارائه دهند.
سه نوع مالیات بر املاک و مستغلات وجود دارد که عبارتند از :
- مالیات بر درآمد اجاره املاک و مستغلات
- مالیات بر حمل و انتقال املاک
- مالیات بر مستغلات خالی
مالیات بر اجاره دو نوع: اجاره نامه دست اول و اجاره نامه دست دوم داریم. در دست اول اجاره دهنده مالک است و در دست دوم اجاره دهنده شخصی که ملک را اجاره کرده است.
مالیات بر اجاره از نوع دست اول شامل کل مبلغ اجاره با کسر ۲۵ درصد استهلاک و اجاره مالک.
مالیات بر اجاره از نوع دست دوم همان مابه التفاوت اجاره بهای دریافتی و اجاره پرداختی مستاجر برای ملک.
نحوه ی محاسبه مالیات بر اجاره
- بر اساس اجاره نامه عادی و رسمی ارائه شده توسط.
- در نبود قرارداد و یا امتنا از ارائه آن ۸۰ درصد مالیات بر اجاره بر طیق جدول مرتبط گرفته می شود.
مالیات بر حمل و انتقال املاک
مالیات نقل و انتقال املاک و مستغلات همان مالیاتی است که برای ساخت و ساز و خرید و فروش ملک یا واگذاری حق بهره برداری پرداخت می شود. که این مالیات خود چهار نوع است:
- مالیات نقل و انتقال ملک: در محاسبه ارزش یک ملک مسائلی مانند: سن بنا، مساحت زمین، مساحت بنا، نوع اسکلت، تأسیسات و تجهزات به کار رفته ؛ نوع کاربری؛ محل وقوع ملک و نوع مالکیت مؤثر است. ۵ درصد از معامله ملک به عنون مالیات محاسبه و پرداخت می شود.
- مالیات انتقال حق واگذاری یا سر قفلی: این مالیات ۲ درصد از ارزش واگذاری در زمان انتقال را شامل می شود. مالیات حق واگذاری کسب یا پیشه؛ حق تصرف محل؛ حقوق ناشی از موقعیت تجاری محل.
- مالیات بر درآمد حاصل از ساخت و فروش: مالیاتی که بر درآمد ناشی از ساخت و فروش ساختمان اعمال می شود ارزش این مالیات ۱۰ درصد ارزش معامله ساخت یا فروش ملک است.
- مالیات بر درآمد رضایت مالک یا حق مالکان: دریافت رضایت مالکین برای واگذاری سرقفلی. میزان این مالیات ۲ درصد می باشد.
مدارک لازم برای نقل و انتقال املاک
- استعلام دفاتر اسناد رسمی (با ذکرنام خریدار)
- تصویر سند مالکیت و بنچاق
- تصویر شناسنامه و کارت ملی فروشنده و خریدار
- تصویر پایان کار
- تصویر پروانه تخریب و نوسازی و عدم خلاف در مورد املاک در دست ساخت
- تصویر صورت مجلس تفکیکی
- تصویر اسناد اجاری (رسمی ـ عادی)
- تصویرگواهی حصر وراثت (در صورت ورثه ای بودن)
- تصویر مبایعه نامه یا قولنامه در خصوص انتقال حق واگذاری محل
- تصویرگواهی واریز مالیات بر ارث ـ تصویر وکالتنامه (در صورت مراجعه وکیل)
مالیات بر املاک بدون سکنه
مالیاتی است که قانون گذاران برای جلوگیری از احتکار عرضه ملک وضع کرده اند. واحدهای خالی شهرها از سال دوم باید مالیات پرداخت کنند. نحوه وصول این مالیات بدین شکل است:
- سال دوم معادل نیمی از مالیات بر اجاره
- سال سوم معادل مالیات بر اجاره
- سال چهارم به بعد معادله یک و نیم برابر مالیات بر اجاره
برای تشکیل پرونده مستغلات به مدارک زیر نیاز است:
- تصویر سند مالکیت و بنچاق
- تصویر شناسنامه و کارت ملی مالک یا مالکین
- تصویر پایان کار
- تصویر صورت مجلس تفکیکی
- تصویر اسناد اجاری (رسمی ـ عادی)
- تصویرگواهی حصر وراثت (در صورت ورثه ای بودن ملک)
- تصویر وکالتنامه در صورت مراجعه وکیل
در سال ها قبل باید ۵٪ از مبلغ رهن را به عنوان مالیات پرداخت می کردند ولی اکنون این قانون منسوخ شده و فقط مالیات بر اجاره تعلق می گیرد. میزان مالیات بر اجاره به این بستگی دارد که این مالیات به شخص حقیقی تعلق می گیرد یا حقوقی.
ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم تعیین می کند که شخص حقیقی باید چند درصد مالیات پرداخت کند.
- اگر درآمد برای اشخاص حقیقی در سال تا 000/000/500 ریال باشد. 15٪
- اگر درآمد از 000/000/500 ریال تا 000/000/000/1 ریال باشد. 20٪
- اگر درآمد بیشتر از 000/000/000/1 ریال باشد. 25٪
مالیات بر درآمد بالای 000/000/500 ریال به صورت پلکانی محاسبه می شود.
بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم مربوط به اشخاص حقوقی است که در این ماده بیان می‌کند که مستاجر باید ماهانه درآمدی را به عنوان مالیات از اجاره کسر کند و مابقی آن را به موجر بپردازد. در صورت تخلف طبق مقررات قانون مالیات ۲٪ مالیات جریمه می‌شود.
افراد معاف از مالیات
- محل سکونت پدر، مادر، همسر، فرزند، اجداد، و افراد تحت تکلف اجاره‌ای محسوب نمی شود و معاف از پرداخت مالیات اند.
- در تهران اجاره املاک مسکونی تا ۱۵۰متر مربع و دیگر شهرستانان ۲۰۰ متر مربع از پرداخت مالیات معاف‌اند.
- اگر شخصی به جز مالک خود، مالک دیگری را اجاره کرده باشد باید ما به التفاوت اجاره بهای دریافتی و پرداخت شده را محاسبه کند.
- شخصی که دارای چند شغل است مجموعه درآمدهای آنها با کسر یک معافیت مبنای محاسبه مالیاتی قرار می گیرند.
- درآمد سالیانه هر شخص تا سقف معینی مشمول مالیات می شود و هر شخص تنها یک بار میتواند از معافیت مالیاتی استفاده کند.
- اگر بعد از گذشت شش ماه معامله فسخ شود نیاز به پرداخت مالیات نیست.
- فردی که هیچ منبع درآمدی ندارد و فقط از اجاره ملک خود امرار معاش می کند مشمول معافیت مالیاتی است.
- مجتمع های مسکونی که بیش از سه واحد اجاره‌ای‌اند از پرداخت مالیات معافند.
اظهار نامه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی در واقع همان کارنامه مالیاتی است که یا به صورت خود اظهاری یا سازمانی در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول مالیات اند همه ساله قرار می گیرد. امروزه این اظهاری الکترو نیکی است.
سی روز بعد از هر معامله تا آخر تیر ماه سال بعد اظهارنامه مالیاتی را همراه با مدارک مربوطه به اداره مالیاتی تحویل دهند و مالیات آن را پرداخت کنند. سال مالیاتی از یک فروردین تا بیست و نه اسفند ماه می باشد.
اشخاص زیر مکلف به تنظیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی اند:
- کلیه شخصیت های حقیقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند.
- کلیه شخصیت های حقوقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند.(مثل ناشران)
- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایران که در خارج از کشور مشغول به کارند.
- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که خارج از کشور اقامت دارند اما درآمد آنها از داخل ایران است.
- کلیه اتباع غیرایرانی (اعم از حقیقی و حقوقی)که در ایران، درآمد دارند.
اشخاص زیر مکلف به تنظیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی نیستند:
- شهرداری ها و سازمان های زیر مجموعه در ۳۱ استان کشور.
- کلیه سازمان‌ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می کنند.
- کلیه مؤسسات و وزارتخانه ها.
- کارگران، صیادن، عشایر، شرکت های تعاونی دانش آموزی و دانشجویی.
مدارک مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی:
- همه مجوزهای که از مراجع ذیصلاح صادر شده.
- مدارک شرکت از جمله اساسنامه و شرکت نامه وآخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت.
- اجاره نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت.
- رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهدآور.
- گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقوقی
- صورت سود و زیان کلیه اشخاصی که طبق قانون، مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند.
- مبلغ درآمد و فروش داخل با خارج از کشور.
- گواهی‌های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت/ مؤسسه.
- صورت بهای تمام شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته است.
- کلیه قراردادهای شرکت/ موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی، خصوصی یا دولتی.
- مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی.
- شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری.
- سند مالیات‌های پرداخت شده که به تأیید سازمان امور مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد.
- کارت بازرگانی ( در صورت وجود )
- کد کاربری، رمزعبور، کدرهگیری پیش ثبت نامه برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی.
- گواهی حساب های سال قبل مؤدی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات.
- هر سندی که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد باید تهیه شود. مصل پرداختی های بیمه.
انواع اظهارنامه برای اعلام درآمد:
- اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی موضوع ماده صد و ده قانون مالیات های مستقیم
- اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی گروه اول ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم
- اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه دوم ماده۹۵ قانون مالیات های مستقیم
- اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه سوم ماده۹۵ قانون مالیات های مستقیم
- اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک ویژه اشخاص حقیقی که درآمد املاک دارند مستند بر ماده۵۷ و۸۰
- اظهارنامه مالیات انحلال شرکت طبق مانده ۱۱۴و۱۱۶ قانون مالیات‌های مستقیم
جرایم مالیات بر اجاره
- ده درصد مالیات در صورت عدم ارائه اظهارنامه در موعد مقرر
- ۲/۵ درصد به ازای هر ماه تأخیر در پرداخت مالیات
- درصورت ارائه اظهارنامه تقلبی یک برابر مالیاتی که باید بپردازند را نیز جریمه می شوند.
برای اعتراض به مبلغ مالیات برای کسانی که موظف به پرداخت مالیات اند از زمان مطالبه آن است. و برای کسانی که مکلف به پرداخت آن نیستند تا تاریخ مهلت پرداخت مالیات می باشد.
