قوانین جدید مالیاتی در سال ۱۳۹۸

اقتصاددانان معمولا از مالیات بر مصرف در مقابل مالیات بر درآمد حمایت می نمایند، به عنوان مثال سیگار و دخانیات از جمله کالاهایی می باشد که دولت ها برای جلوگیری از مصرف آن مالیات های سنگین بر آن وضع می کنند.هرسال قوانین جدید مالیاتی برای رفع مشکلاتی که در نظام مالیاتی وجود دارد و همچنین برای تحقق هدف اصلی دولت یعنی عدم وابستگی به درآمدهای نفتی وضع می شود. که در این قوانین نرخ‌های جدید مالیاتی و معافیت‌های مالیاتی و نحوی پرداخت آن ذکر می گردد.

چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات می باشند؟

مالیات و انواع آن کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران ملک و املاک داشته باشند مشمول این قانون می گردند.اشخاص مشمول پرداخت مالیات اشخاصی که در ایران زندگی می کنند: اگر دارای درآمد ناشی از شغل یا هر چیز دیگری باشند باید به نسبت آن و با توجه به قانون مالیات یا خراج پرداخت نمایند.

مالیات و انواع آن :

برخی شرکت ها و بنگاه های اقتصادی یا اشخاص حقیقی در خارج از ایران فعالیت داشته اما در ایران هم درآمد کسب می نمایند این اشخاص هم مشمول قوانین ایران شده و باید مالیات و عوارض درآمد خود را به دولت پرداخت کنند.مالیات و انواع آن:همه اشخاص حقوقی که تابعیت ایران را داشته باشند باید از درآمدهایی که داخل ایران یا خارج از آن کسب می نمایند، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت نمایند.

مالیات و انواع آن :اشخاص غیر ایرانی که به هر طریقی داخل ایران صاحب درآمد می باشند یا امتیاز کسب و کار خود را به یک ایرانی یا غیر ایرانی در ایران واگذار کرده اند و از محل آن، دارایی کسب می کنند یا از طریق آموزش ها یا فروش فیلم به ایرانیان دارای درآمد می باشند باید مطابق با قوانین ایران مالیات پرداخت کنند.

قلمرو قوانین مالیاتی تا کجاست؟

زمان در این قوانین از اهمیت بالا برخوردار می باشد. دولت باید در زمان مقرر شده به قوانینی که وضع کرده عمل کند. مثلاً کارکنان باید آخر ماه حقوق خود را دریافت نمایند تا بتوانند مالیات تعیین شده را بپردازند. قوانین مالیات ایران با محدودیت هایی همراه می باشد. مانند عطف به ماسبق نشدن یعنی این قوانین نمی توانند وضعیت های ما قبل خود را شامل شوند؛ و اجرای فوری قوانین و سالیانه بودن مالیات نشان می‌دهد که این قوانین با توجه به تغییر شرایط برای همیشه قابلیت اجرا نخواهند داشت.

مالیات کدام فعالیت‌های خدماتی تغییر خواهد کرد؟

در حال حاضر نرخ مالیات بر درآمد حاصل از بیمارستان‌ها، هتل‌ها و مراکز اقامتی گردشگری، از تاریخ شروع فعالیت، به مدت پنج سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به مدت 10 سال، صفر است و بر اساس پیش‌نویس، نرخ صفر مالیاتی برای این واحدهای اقتصادی، حذف می گردد.

معافیت مالیاتی درآمد مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آزاد، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی‌ غیرانتفاعی و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها، مؤسسات نگهداری معلولان ذهنی و حرکتی، درآمد باشگاه­‌ها و مؤسسات ورزشی نیز حذف شده‌ و 50 درصد این درآمدها، مشمول مالیات می باشند. معافیت مالیاتی فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی، قرآنی، فرهنگی و هنری، از دیگر موارد حذف‌شده در این پیش‌نویس می باشند.

وظایف مشمولین ارزش افزوده چیست؟

طبق قانون مؤدیان مالیات بر ارزش افزوده مؤظف به انجام موارد زیر می باشند:

مطابق ماده 18 ارزش افزوده، تمامی اشخاص حقیقی و یا حقوقی مؤظف هستند ثبت نام ارزش افزوده را انجام داده و گواهی مالیات بر ارزش افزوده را اخذ نمایند.مطابق ماده 19 مؤدیان موظف می باشند در قبال عرضه کالا یا خدمات مشمول مالیات، صورتحسابی مطابق با ضوابط تعریف شده توسط سازمان مالیات بر ارزش افزوده تنظیم نمایند، در مواردی که از ماشین های فروش استفاده می‌گردد نوار ماشین جایگزین صورتحساب خواهد شد.

مطابق ماده 20 مؤدیان مکلف می باشند مالیات بر ارزش افزوده خود را در تاریخ مشخص شده طی اظهارنامه اعلام نمایند و مالیات متعلق را پرداخت کنند. از آنجایی که این نظام مالیات را از مؤدیان دریافت نمی کند، مالیات پرداختی توسط مؤدیان طلب آنان از سازمان امور مالیاتی محسوب می گردد، همچنین مؤدیان موظف‌اند مالیات بر ارزش افزوده متعلقه را از خریداران خود اخذ و آن را به عنوان طلب دولت نزد خود نگهدارند.

تبصره یک ماده 20: گمرک ایران، مالیات بر ارزش افزوده را قبل از ترخیص کالا از وارد کنندگان دریافت و در پروانه های گمرکی و یا فرم های مخصوص درج می‌کنند. همچنین اطلاعات مربوط به اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مقررات این قانون را به صورت ماهانه به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه می کنند.مؤدیان باید از دفاتر، صورتحسابها و فرمهای مربوطه ارائه شده توسط سازمان، ماشینهای فروش- صندوق فروش و یا سایر وسایل و روشهای نگهداری حساب که از طرف سازمان امور مالیاتی تعیین میگردد، استفاده و مدارک مورد نظر را به مدت ده سال بعد از سال مالی مربوطه نگهداری نمایند.

تسویه حساب مالیاتی از طریق اظهارنامه فصلی می باشد.

• طبق ماده 21 مؤدیان مالیاتی مکلف هستند اظهارنامه هر دوره مالیاتی را حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضا هر دوره مالیاتی سه ماهه، به ترتیب مقرر اظهارنامه‌ی مالیاتی صرفاً به صورت الکترونیکی و از طریق سایت معرفی شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور بپردازند.
• تبصره یک ماده21 : چنانچه مدت فعالیت مؤدیان کمتر از یک دوره مالیاتی باشد تکلیف مقرر در این نسبت به مدت یاد شده نیز جاری می باشد.
• تبصره دو ماده 21: کارگاه‌ها، واحدهای تولیدی، خدماتی و بازرگانی که نوع فعالیت آنها به گونه‌ای است که بایستی دفتر، فروشگاه یا شعبه در یک یا چند محل دیگر داشته باشند، ارائه اظهارنامه واحد مطابق دستورالعملی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام میگردد.
• تبصره سه ماده21 : مؤدیانی که مکان ثابتی جهت شغل خود ندارند، محل سکونت آنان، جهت ارائه اظهارنامه و سایر امور مالیاتی معتبر خواهد بود.

مالیات های مستقیم چه هستند؟ مالیاتی که هر ماه از حساب شما کسر می‌‌شود!

مالیات مستقیم با عنوان‌های مختلفی همچون مالیات عملکرد یا مالیات بر درآمد نیز شناخته می‌شود. مالیات مستقیم یک نوع از مالیات می باشد که بر اساس دارایی یک شخص تعیین می گردد و به‌طور مستقیم از دارایی و درآمد افراد گرفته می‌شود. مالیات های مستقیم، بدون واسطه برای سازمان‌ها، مؤسسات و افراد تعیین می گردد و توسط اداره امور مالیاتی دریافت می‌شوند. برای مثال اگر شما کارمند یک شرکت دولتی باشید، این مالیات از حقوق ماهیانه شما کسر خواهد شد.

نکته: مالیات مستقیم شامل اقشار ضعیف و کم‌درآمد نمی باشد تا این مسئله قدمی در مسیر تأمین عدالت اجتماعی باشد.

قانون مالیات های مستقیم چگونه تدوین می‌شود؟

اولین تلاش جدی در زمینه تدوین قانون‌های مالیاتی در قانون اساسی مربوط به دوران مشروطه می باشد. اولین قوانین جدی در این زمینه در سال 1345 به تصویب رسیدند که تا به امروز شامل تحولات و تغییرات زیادی گشته‌اند. قانون مالیات مستقیم نیز هرچند وقت یک ‌بار مورد بررسی و اصلاح قرار می‌گیرند.

تدوین قوانین مالیاتی از جهات مختلف دارای اهمیت است. از طرفی قوانین مالیاتی چهارچوبی امن برای مهیا شدن منابع مالی کشور هستند و از طرف دیگر به سازمان‌دهی امور اقتصادی منجر می‌شوند. بنابراین در مجموع ،هدف نهایی قانون مالیات های مستقیم رشد اقتصادی کشور است. البته نباید اهداف دیگر قانون مالیات های مستقیم همچون مساوات در توزیع ثروت بین اقشار جامعه و عدالت اجتماعی را نادیده گرفت.

معافیت های مالیاتی بر درآمد حقوق سال 98 کدام اند؟

در ماده 91 ق.م.م 13 معافیت برای مالیات بر درآمد حقوق در نظر گرفته شده که عبارتند از:

رؤسا و اعضای مأموریت های سیاسی خارجی در ایران و رؤسا و اعضای هیأتهای نمایندگی فوق‌العاده دولت خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل و همچنین رؤسا و اعضای هیأتهای نمایندگی سازمان ملل متحد و مؤسسات تخصصی آن در ایران نسبت به درآمد حقوق دریافتی از سازمان و مؤسسات مزبور در صورتی که تابع دولت جمهوری اسلامی ایران نباشد.رؤسا و اعضای مأموریت های کنسولی خارجی در ایران و همچنین کارمندان مؤسسات فرهنگی دولت خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل.

کارشناسان خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمک های بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دولت خارجی و یا مؤسسات بین المللی به ایران اعزام می گردند؛ نسبت به حقوق و دریافتی آنان از دولت متبوع با مؤسسات بین‌المللی مذکور.کارمندان محلی سفارتخانه ها و کنسولگری ها و نمایندگی های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران نباشد به شرط معامله متقابل.

حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده که در موقع بازنشستگی یا از کارافتادگی به حقوق بگیر پرداخت می گردد.

هزینه سفر و مسافرت مربوط به شغل

• مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه های ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار می‌گیرد.
• وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن.
• عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده 84  این قانون.
• خانه های سازمانی که با اجازه قانونی یا به موجب آیین نامه های خاص در اختیار مأموران کشوری گذاشته می شود.
• وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آنها مستقیماً یا به وسیله حقوق بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت نماید.
• مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت ماده84 این قانون.
• درآمد حقوق پرسنلی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.

نرخ مالیات بر درآمد حقوق  چقدر می باشد.؟

بر اساس بند الف تبصره 6 قانون بودجه 1398 نرخ مالیات بر درآمد به شرح زیر مقرر شده است:

سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم مصوب 4/12/1366 و اصلاحات بعدی آن در سال 1398 سالانه مبلغ 33 میلیون تومان گردیده است.نرخ مالیات بر کل درآمد کارکنان دولتی و غیر دولتی اعم از حقوق و مزایای فوق‌العاده و کارانه مازاد بر معافیت مذکور تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه 10 درصد و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه 15 درصد و نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه 20 درصد و نسبت به مازاد چهار برابر مشمول مالیات 25 درصد و نسبت به مازاد شش برابر 35 درصد می باشد.

حقوق اعضا هیأت علمی دانشگاه ها با رعایت ماده 5 قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به اعضای هیأت علمی (آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی مصوب 16/12/1368  با اصلاحات و الحاقات بعدی، با رعایت معافیت های مقرر در قانون مالیات های مستقیم، در سال 1398 مشمول مالیات به نرخ 10 درصد خواهد بود.

بر اساس ماده 5 قانون اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضا رسمی هیأت علمی (آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی عالی از درآمد مشمول مالیات حقوق اعضای هیأت علمی موضوع این قانون، با رعایت معافیت های مقرر در قانون مالیات های مستقیم حداکثر 10 درصد به عنوان مالیات کسر می گردد.

با توجه به این که در بند الف تبصره 6 مذکور عبارت کارانه خارج از مواد استثنا شده مربوط به حقوق اعضای هیأت علمی به کار رفته است، بنابراین دریافتی توسط اعضا هیأت علمی مشمول نرخ 10 درصد نبوده و با توجه به میزانی که حقوق و مزایای اعضای هیأت علمی دانشگاه ها نرخ پلکانی مقرر را پوشش میدهد به نرخ های بعدی مشمول مالیات خواهد بود.

با توجه به استثنای احکام تبصره های 1 و 2 ماده 86 قانون مالیات های مستقیم و اصلاحات بعدی آن از مقررات بند الف تبصره 6 یاد شده، کلیه احکام صادره تبصره‌های یک و دو ماده واحده قانون اصلاح ماده 86 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب 27/4/1396 (اعم از نرخ) مطابق مقررات تبصره‌های فوق در سال 1398 کماکان لازم الاجراست.

چالش‌های مالیاتی و رفع آن‌ها به چه شکل می باشد؟

در نظام مالیاتی ایران چالش های مهمی مانند: فرار مالیاتی گسترده، محدود بودن پایه‌های مالیاتی، مشکلات نظام مالیاتی بر ارزش افزوده، گستردگی معافیت های مالیاتی به جهت اعطای معافیت های مالیاتی عام و غیرهدفمند طی سالهای متمادی:

پیش رو دارد که پیشنهادها و برنامه‌هایی برای رفع این چالش‌ها در نظر گرفته شده این برنامه‌ها به شرح زیر است:

ارتقاء اشراف اطلاعاتی سازمان امور مالیاتی کشور از طریق اجرای کامل طرح جامع مالیاتی به ویژه طرح نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی، استقرار کامل پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و مالی موضوع ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم مصوب 1394 و نصب و راه‌اندازی صندوق‌های مکانیزه فروش.

ساماندهی معافیت های مالیاتی به ویژه از طریق کاهش معافیت های مالیاتی مربوط به مناطق خاص(مناطق آزاد تجاری- صنعتی و کمتر توسعه یافته)، کاهش معافیت های غیرضروری بخش کشاورزی و کاهش معافیت های مالیات بر واردات به ویژه در خصوص معافیت های منطقه‌ای و تخفیفات سود بازرگانی برخی بنادر و گمرکات و همچنین کاهش معافیت های گسترده و عام مربوط به بخش های تولیدی، معدنی و گردشگری.

ارتقاء تمکین مالیاتی از طریق بهبود فرهنگ مالیاتی به واسطه ایجاد شفافیت در هزینه‌کرد درآمدهای مالیاتی، ارائه خدمات و اطلاع رسانی مطلوب به مؤدیان مالیاتی و همچنین اجرای دقیق احکام مربوط به ضمانت اجرای وصول مالیات ها به ویژه ماده 174 الحاقی به قانون مالیات های مستقیم (موضوع تبیین مصادیق جرم مالیاتی و جرایم کیفری مربوطه).وضع پایه‌های جدید مالیاتی همچون مالیات بر مجموع درآمد، مالیات بر عایدی سرمایه با اولویت مالیات بر عایدی املاک و مالیات بر سود سپرده بانکی.

اصلاح نظام مالیات بر ارزش افزورده از طریق پیگیری تصویب لایحه اصلاح قانون بر ارزش افزوده (با توجه به اصلاحات انجام شده در قالب آن همچون کاهش جرایم مالیاتی، ساماندهی معافیت های مالیات بر ارزش افزوده و اصلاح فرآیند مالیات ستانی از پیمانکاران طرف قرارداد با دولت)، پیگیری تصویب لایحه صندوق مکانیزه فروش (با توجه به تأثیر بسیار مطلوب بهره‌گیری از این سامانه‌های فروش بر رفع چالش های نظام مالیات بر ارزش افزوده) و نیز افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده به صورت تدریجی از 6 به 10 درصد (با احتساب عوارض شهرداری ها و معادل 13 درصد).

بهبود شاخص سفولت پرداخت مالیات از طریق اتخاذ تمهیداتی شامل: اجرای کامل طرح جامع مالیاتی به ویژه اجرای کامل طرح نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی با هدف فراهم گشتن امکان مکانیزاسیون تمامی فرآیندهای مالیاتی، دریافت الکترونیکی تمامی اظهارنامه‌های مالیاتی، تسهیل مراحل ثبت نام مؤدی و تشکیل پرونده مالیاتی و الکترونیکی شدن پرداخت مالیات از طریق تکمیل امضای الکترونیک در خصوص کلیه مؤدیان.

جرایم مالیاتی و انواع آن کدام است؟

اگر مشمولین مقررات مالیاتی طبق قوانینی که برای آنها وضع گردیده وظایف خود را انجام ندهند مرتکب تخلف مالیاتی شده وعلاوه بر جریمه ، مجازات های کیفری هم برای آنان در نظر گرفته شده. است در ادامه به انواع جرایم مالیاتی می پردازیم

جرایم مالیاتی طبق قانون مالیات های مستقیم:

• تنظیم دفاتر، اسناد و مدارک خلاف واقع و استناد به آن.
• اختفای فعالیتهای اقتصادی و کتمان درآمد حاصل از آن.
• ممانعت از دسترسی مأموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث در اجرای ماده 18 این قانون و امتناع از انجام تکالیف قانونی مبنی بر ارسال اطلاعات مالی مواد 169 و مکرر 169 به سازمان امور مالیاتی کشور و وارد نمودن زیان به دولت با این اقدام.
• عدم انجام تکلیف قانونی مربوط به مالیات های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در رابطه با وصول یا کسر مالیات مؤدیات دیگر و ایصال آن به سازمان امور مالیاتی در مواعد قانونی تعیین شده.
• تنظیم معاملات و قراردادهای خود به نام دیگر، یا معاملات و قراردادهای مؤدیان دیگر به نام خود بر خلاف واقع.
• خودداری از انجام تکلیف قانونی در خصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینه‌ای در سه سال پی در پی.

استفاده از کارت بازرگانی اشخاص به منظور فرار از مالیات.

بر اساس ماده 279 هرگونه دسترسی غیرمجاز و سوءاستفاده از اطلاعات ثبت شده در پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان مالیاتی موضوع ماده 69 مکرر این قانون در خصوص مسائلی غیر از فرآیند تشخیص و وصول  یا افشای اطلاعات مزبور جرم می باشد و مجازاتهایی به همراه خواهد داشت.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی ، گزارش گردش کارکرد یک سال مالی شرکت یا شخص حقیقی به دارایی جهت محاسبه و سپس پرداخت مالیات می باشد. به همین دلیل حتما باید پس از ثبت شرکت و شروع فعالیت نسبت به تهیه و تنظیم آن به سازمان امور مالیاتی کشور اقدام نمود.

مالیات عملکرد به دو صورت خوداظهاری و علی الراس محاسبه می شود. در نوع خود اظهاری اشخاص حقیقی و حقوقی خود بیان می کنند که در یک سال باید چه مقدار مالیات پرداخت نمایند و در نهایت پس از ارائه اظهارنامه ، اظهارنامه های آماده شده توسط سرممیز بررسی و برگه تشخیص مالیات صادر می گردد.پرداخت مالیات علی الراس برای کسانی است که یا از دادن اظهارنامه خود امتناع می کنند و یا اظهارنامه ای که ارائه داده اند صحیح نمی باشد و مورد پذیرش دارایی واقع نگردیده است.

اعتراض به برگه مالیات چگونه است؟

در صورتی که فرد نسبت به برگه مالیات خود اعتراضی داشته باشد باید به هیئت حل اختلاف اعلام کرده و در صورتی که اعتراض حل نشود می تواند برای پیگیری به دادسرای انتظامی مالیاتی مراجعه نماید.