حسابداری صنعتی با توجه به گسترش روزافزون صنایع مختلف ، اهمیت زیادی پیدا کرده است. در حقیقت صنایع مختلف نیاز به حسابدار حرفه ای برای رسیدگی به امور مختلف مانند امور مالی ، امور مالیاتی و موارد دیگر دارند و این مسئله برای صنایع بسیار حیاتی است.
حسابداری صنعتی به صاحبان صنایع مختلف کمک می کند تا درک درستی از وضعیت مالی شرکت خود داشته و با توجه به اطلاعات موجود ، در مورد آینده ی شرکت ، تصمیمات لازم را اخذ کنند. در این مقاله قصد داریم تا اهمیت حسابداری در صنعت را بیان کرده و وظایف و مهارت های لازم برای یک حسابدار صنعتی را بیان کنیم.
اهمیت حسابداری صنعتی
حسابداری صنعتی در واقع اطلاعاتی در زمینه های مختلف را در اختیار افرادی مانند سهامداران ، سرمایه گذاران ، مدیران ، دولت و دیگر نهاد ها قرار می دهد و از این جهت بسیار حائز اهمیت است. در حقیقت مهم ترین وظیفه ی حسابداری صنعتی محاسبه ی هزینه های مختلف و درآمد حاصل است که با دانستن این اطلاعات می توان سود و زیان یک شرکت را مشخص کرد.
در حسابداری صنعتی هر بخش تولیدی به صورت جدا در نظر گرفته شده و در نتیجه میزان هزینه های لازم آن بخش و درآمد حاصل از آن به طور جداگانه مورد ارزیابی قرار می گیرد. این امر به صاحبان شرکت ها امکان میدهد که در مورد بازدهی هر بخش آگاهی داشته و در صورت نیاز تولید بخش هایی با بازدهی پایین را کاهش دهند.
در نهایت این نوع حسابداری می تواند به تعیین استراتژی یک شرکت کمک کرده و در نتیجه راه های پیشرفت و رشد را صاحبان شرکت نشان دهد.
مزایای حسابداری صنعتی
همانطور که بیان کردیم حسابداری در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار است و مزایای مختلفی برای صاحبان شرکت ها به همراه دارد:
در ارزیابی عملکرد مشاغل کمک می کند.
سوابق حسابداری که توسط حسابدار صنعتی تهیه و تنظیم می شود نشان دهنده ی نتایج و عملکرد یک شرکت بوده و وضعیت مالی شرکت را نشان می دهد. در ضمن تهیه ی گزارش هایی در رابطه با سود و زیان شرکت می تواند عملکرد و کارایی بخش های مختلف تولیدی را نشان دهد. با استفاده از این گزارش ها می توان میزان بدهی ، نسبت گردش مالی ، بدهی های مالیاتی و موارد دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
به مدیریت و نظارت بر جریان پول کمک می کند.
سرمایه در گردش و نیازهای مالی یک شرکت با استفاده از حسابداری صنعتی قابل پیش بینی است و می توان به کمک این داده ها بر جریان های مالی نظارت کرد. در حقیقت این نوع حسابداری کمک می کند تا هزینه های لازم برای تهیه ی یک محصول برآورد شده و مواد اولیه و منابع لازم را با توجه به این هزینه ها ، فراهم کنند.
تطابق صورت حساب های شرکت با قوانین موجود.
در واقع قوانین مالیاتی با گذشت زمان دستخوش تغییر و تحول می شوند و لازم است که فرد حسابدار از قوانین جدید آگاهی داشته و آنها را در امور مالیاتی خود لحاظ کند. پرداخت به موقع بدهی های مالیاتی در بازه ی زمانی تعیین شده شرکت را از پرداخت جریمه های سنگین مصون داشته و آن را متحمل ضرر نمیکند.
این مالیات ها می تواند شامل امور مختلفی همچون مالیات بر ارزش افزوده ، مالیات بر فروش ، مالیات بر درآمد و صندوق بازنشستگی و موارد دیگر باشد و حسابداری صنعتی کمک می کند تا این قوانین در شرکت ها به درستی و به طور کامل اجرا شود.
در پیش بینی بودجه و سرمایه گذاری آینده ی شرکت کمک می کند.
داده ها و اطلاعات به دست آمده از محاسبات دوره های پیشین به حسابدار کمک می کند تا در پیش بینی بودجه ی شرکت به درک درستی برسد. در واقع حسابدار با در نظر گرفتن موارد مختلف و هزینه های لازم ، بودجه ی لازم برای اداره ی شرکت ها را پیش بینی کرده و سرمایه ی لازم را تخمین می زند.
از کلاهبرداری و سرقت جلوگیری می کند.
شاید مهمترین مزیت حسابداری صنعتی جلوگیری از سرقت و کلاهبرداری افراد سودجو یاشد. در واقع با روشن بودن هزینه ها و درآمد یک شرکت امکان سوء استفاده ی افراد مختلف به حداقل می رسد و حسابداری از این جهت بسیار حائز اهمیت است.
شرح وظایف حسابدار در حسابداری صنعتی
در حقیقت یک حسابدار حرفه ای در صنعت وظایف متعددی را بر عهده دارد که در ادامه به بررسی برخی از این وظایف می پردازیم:
- یک حسابدار متخصص و در عین حال با تجربه اطلاعات مالی را تجزیه و تحلیل کرده و گزارش های مالی را به منظور تعیین بدهی ها، دارایی ها ، سود و زیان ، بدهی های مالیاتی و سایر فعالیت ها مالی شرکت تهیه و تنظیم می کند.
- پیاده سازی اصول لازم در تهیه گزارش ها و تهیه ی اسناد و مدارک حسابداری
- گزارش در مورد امور مالی به موسس شرکت
- اختصاص دادن دسترسی به حساب های شرکت تنها به افراد مجاز
- تجزیه و تحلیل عملیات تجاری، روند ها، هزینه، درآمد، تعهدات مالی و هزینه های آینده و ارائه ی مشاوره در این رابطه به مدیران.
- ارائه ی مشاوره های لازم در هنگامی که شرکت در وضعیت بحرانی قرار دارد و ارائه ی راه حل های کاربردی برای نجات از مشکلات اقتصادی و تجاری.
- رهبری تیم حسابداری در شرکت ها و صنایع مختلف و تعیین وظایف هر یک از افراد تیم و هدایت و راهنمایی آنها
- بدهی های مالیاتی را محاسبه کرده و اظهارنامه ی مالیاتی را تهیه کند و از پرداخت در موعد مقرر مالیات ها اطمینان حاصل کند.
- ارزیابی موجودی و دارایی های مختلف مانند املاک ، تجهیزات و موارد دیگر و ثبت اطلاعاتی از قبیل توضیحات ارزش و محل قرارگیری املاک .
- ارائه ی حسابرسی داخلی و خارجی برای مشاغل و یا افراد
- ارائه ی مشاوره به مشتریان و تشویق آنها به ادامه ی همکاری با شرکت.
مهارت های لازم برای حسابداری صنعتی
در حقیقت مهارت های زیادی برای این نوع حسابداری لازم است که حسابدار می تواند برای کسب این مهارت تلاش کرده و در نتیجه به حسابداری حرفه ای در صنعت تبدیل شود.
· دانش تخصصی:
در واقع لازم است که حسابدار در زمینه ی حسابداری در صنعت دانش تخصصی داشته باشد و توانایی استفاده از سیستم های رایانه ای و کار با نرم افزار های مختلف را داشته باشد.
· تجربه ی قبلی:
به طور کلی برای اینکه به عنوان حسابدار صنعتی مشغول به کار شوید لازم است که حداقل به مدت 4 سال تجربه ی کار به عنوان حسابدار ارشد در یک شرکت صنعتی را داشته باشد.
· ارزیابی اطلاعات برای انطباق با استانداردها:
استفاده از اطلاعات و قضاوت فردی برای تعیین اینکه آیا رویدادها و یا فرآیندها مطابق با مقررات و استاندارد ها هستند.
· مهارت خوب گوش کردن:
توجه کامل به آنچه دیگران می گویند ، وقت گذاشتن برای درک نکات مورد نظر و پرسیدن سوالات مرتبط از از طریق خوب گوش دادن میسر می شود.
· تفکر انتقادی :
استفاده از منطق و استدلال برای شناسایی نقاط قوت و ضعف ، ارائه ی راه حل های جایگزین و نتیجه گیری با توجه به اطلاعات موجود
· داوری و تصمیم گیری:
با توجه به هزینه های نسبی تصمیم گرفتن برای انتخاب مناسب ترین مواد اولیه و لوازم مورد نیاز دیگر.
· مدیریت زمان :
با توجه به اینکه امور حسابداری معمولا در برخی از فصول مانند پایان دوره های کاری زیاد می شود، لازم است که یک حسابداری با مدیریت زمان درست به همه ی امور حسابداری رسیدگی کند.
· حل مسئله پیچیده :
شناسایی مشکلات پیچیده و بررسی اطلاعات مربوط به توسعه و ارزیابی گزینه های موجود و اجرای راه حل ها.
· یادگیری مداوم:
اصول مربوط به حسابداری همواره در حال تغییر و تحول است و روش های جدیدی ارائه می شود که می تواند امور مربوط به حسابداری را تسهیل کند. لازم است که حسابدار همواره به روز بوده و از متدهای جدید آگاهی داشته باشد.
· ارزیابی سیستم ها:
شناسایی شاخص های عملکرد سیستم و اقدامات لازم برای بهبود و یا اصلاح عملکرد نسبت به اهداف سیستم.
اصول حسابداری در حسابداری صنعتی
به طور کلی ده اصل در رابطه با حسابداری وجود دارد که در ادامه به بررسی این اصول خواهیم پرداخت:
1. اصل فرضیه ی اقتصادی:
حسابداری تمام معاملات تجاری یک مالک را جدا از معاملات شخصی صاحب تجارت نگه می دارد. برای اهداف حقوقی مالک شخصی همه‌ی معاملات ، تنها صاحب شرکت است اما برای اهداف حسابداری به عنوان دو مقوله ی جدا از هم در نظر گرفته می شوند.
2. اصل واحد پول:
به طور معمول در دنیا فعالیت های اقتصادی به دلار آمریکا اندازه گیری می شوند و تنها تراکنش هایی که به دلار بیان می شوند قابل ثبت هستند. دلیل این اصل نیز آن است که قدرت خرید معمولا با دلار تعیین می شود و حسابداران تاثیر تورم را در این اصل در نظر نمی گیرند.
3. اصل بازه‌ی زمانی:
این اصل حسابداری فعالیت های پیچیده و مداوم یک شرکت را در بازه های زمانی نسبتا کوتاه و مشخص در نظر می گیرد و حسابدار در بازه ی زمانی معینی میزان سود و زیان را تعیین می کند.
4. اصل هزینه :
از دیدگاه حسابداری هزینه مبلغ مصرف شده ( وجه نقد و یا معادل پول نقد) ، هنگامی که تولید یک کالا به پایان رسیده است. در اصل هزینه همه ی دارایی های یک شرکت در نظر گرفته نمی شود ، چرا که برخی از دارایی ها مانند وسایل و تجهیزات مورد استفاده پول نقد نیستند.
5. اصل افشای کامل:
چنانچه اطلاعات خاصی برای سرمایه گذار و و یا وام دهنده در صورت حساب های مالی مهم باشد ، لازم است که این اطلاعات در بیانیه ها و یادداشت ها فاش شود.
6. اصل نگرانی:
این اصل فرض می کند که شرکت مورد نظر در آینده ای قابل پیش بینی ، اهداف و تعهدات خود را به طور کامل به انجام می رساند و در بازه ی زمانی کوتاه مدتی شرکت منحل نمی شود. اگر وضعیت مالی شرکت به گونه ای شود که حسابدار معتقد باشد شرکت قادر به ادامه ی فعالیت نخواهد بود ، لازم است که حسابدار این ارزیابی را افشا کند. اصل نگرانی به شرکت اجازه می دهد تا برخی از هزینه های پیش پرداخت خود را تا دوره های حسابداری بعدی به تعویق بیاندازد.
7. اصل تطبیق :
اصل تطبیق مستلزم این است که هزینه ها با درامد همسان شوند.
8. اصل تشخیص درآمد:
بر اساس مبنای تعهدی حسابداری ، به محض فروخته شدن یک محصول و یا خدمات ارائه شده ، بدون در نظر گرفتن زمان دریافت پول ، درآمد حاصل می شود.
9. مادی بودن:
به دلیل وجود این اصل اساسی در حسابداری ، اگر یک مبلغ ناچیز باشد ، ممکن است که حسابدار مجاز به نقض اصل حسابداری دیگر باشد. در واقع در مورد این اصل ، قضاوت حرفه ای لازم است تا حسابداری تصمیم بگیرد که آیا مبلغی ناچیز است یا غیر مجاز.
10. اصل محافظه کاری:
اصول حسابداری محافظه کاری حسابداران را به پیش بینی و یا افشای ضرر سوق می دهد اما برای سود نمی تواند اقدام مشابهی انجام دهد. اگر شرایطی پیش آید که دو گزینه قابل قبول برای گزارش یک مورد وجود داشته باشد ، این اصل حسابدار را راهنمایی می کند تا گزینه ای را انتخاب کند که منجر به درآمد خالص کمتر و یا دارایی کمتر می شود.
نکته پایانی درباره حسابداری صنعتی
در پایان باید بگوییم که حسابداری صنعتی حرفه ای است که در دنیای تجارت پراهمیت بوده و می تواند در آینده ی یک صنعت نقش بسزایی داشته باشد. حسابداران فعال در این زمینه باید از مهارت های لازم و تجربه ی کافی در این زمینه برخوردار بوده تا در نهایت بتوانند امور سنگین مالی را مدیریت کرده و با ارائه ی پیشنهادات لازم شرکت را از ورشکست شدن و یا قرار گرفتن در موقعیت های بحرانی نجات دهند.
این نوع حسابداری به دلایلی که مطرح شد مزایای زیادی دارد و در صورتی که از یک حسابدار با تجربه در این زمینه کمک گرفته نشود ، آینده ی کاری و تجاری شرکت به خطر می افتد و می تواند عواقب جبران ناپذیری برای صاحبان مشاغل به همراه داشته باشد.
آشنایی با اصول مربوط به حسابداری در صنعت برای حسابداران صنعتی بسیار مهم بوده و لازم است این افراد بر مبنای اصول موجود در حسابداری عمل کرده و به امور مالی صنایع رسیدگی کنند.
